พลังขับเคลื่อนสปาพัฒนาถูกทาง

 

ประเภทสปาและบุคลากรสปา

การพัฒนาสปาให้ถูกทางจำเป็นต้องอาศัยบุคคลากรอันเป็นพลังขับเคลื่อนสำคัญ โดยเฉพาะผู้บริหารกิจการหรือผู้จัดการสปาต้องเป็นผู้ที่มีประสบการณ์ หรือผู้ที่มีความรู้ด้านสุขภาพและเข้าใจธรรมชาติของงานสปา ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะ องค์ประกอบ และคำนิยาม ดังได้กล่าวไว้ โอกาสนี้จะกล่าวถึงภาพรวมใน 3 ประเภทใหญ่ ๆ โดยยึดตามแนวองค์ความรู้* ได้แก่

1) สปาตะวันตก (Western Spa)

ได้แก่ สถานบริการทางสุขภาพที่ใช้น้ำเป็นหลัก โดยมีมาตรฐานการให้บริการตามแบบประเทศตะวันตก เช่น การใช้อ่างน้ำวน การนวดแบบตะวันตกประเทศต่าง ๆ การอบซาวน่า อบไอน้ำแบบฝรั่ง มีการออกกำลังกายโดยอาศัยเครื่องมือ (Fitness) เป็นต้น

2) ไทยสัปปายะ (Thai Sapaya)

เป็นสถานบริการที่ประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาไทยเป็นหลัก ซึ่งชาวไทยมีชีวิตอยู่กับสายน้ำ ดำรงชีวิตด้วยสายน้ำ เรามีน้ำตก น้ำพุร้อน ลำธาร น้ำทะเล และยังมีภูมิปัญญาที่โดดเด่น

เช่น การนวดไทย การใช้ลูกประคบ การอบสมุนไพร การใช้เครื่องร่ำไทย สมุนไพรไทย อาหารไทย ผลไม้ไทย และดนตรีไทย ซึ่งคงความเป็นศิลปวัฒนธรรมและประเพณีไทยอย่างชัดเจน จะมีบริการที่ใช้น้ำหรือไม่ใช้ก็ได้ โดยเน้นการใช้วิธีการธรรมชาติ เป็นหลัก (Natural Treatment)

คำว่า “สบาย” มาจากคำภาษาบาลีว่า สัปปายะ ซึ่งแปลว่าสถานหรือบุคคลซึ่งเป็นที่สหายเหมาะกัน เกื้อกูลหรือเอื้ออำนวย โดยเฉพาะที่ช่วยเกื้อกูลแก่การบำเพ็ญและประคับประคอง รักษาสมาธิ ซึ่งแสดงไว้ 7 อย่าง คือ

          อาวาส (ที่อยู่)

          โคจร (ที่บิณฑบาตหรือแหล่งอาหาร)

          ภัสสะ (เรื่องพุดคุยที่เสริมการปฏิบัติ)

          บุคคล (ผู้ที่เกี่ยวข้องด้วยช่วยให้จิตผ่องใส สงบ มั่นคง)

          โภชนะ (อาหาร)

          อุตุ (สภาพแวดล้อมและอุณหภูมิ)

          อิริยาบถ (อาการเคลื่อนไหวของร่างกาย การยืน เดิน นั่ง นอน)

ดังนั้น สถานบริการสุขภาพแบบไทยสบาย ย่อมจะต้องดำเนินไปให้ได้ลักษณะที่เอื้อสู่ความเป็นสถานที่อันสัปปายะ ตามคำนิยามดังกล่าว

3) ไทยสปา (Thai spa)

เป็นสถานบริการทางสุขภาพที่ใช้น้ำเป็นหลัก มีมาตรฐานการ ให้บริการแนวเดียวกับประเทศตะวันตก แต่มีการประยุกต์ภูมิปัญญาทางตะวันออกและภูมิปัญญาไทยเข้าไปสู่สถานบริการในสถานที่เดียวกัน

     ความรู้ดังกล่าวนี้ประกอบด้วยองค์ความรู้ของการอบไอน้ำ ประคบ และอบสมุนไพร อันเป็นองค์ประกอบความรู้หลักอีกประการหนึ่งของการดำเนินการสปาทั้ง 3 ประเภท

สปาที่ประสบความสำเร็จย่อมมีองค์ประกอบหลายประการนอกจากการบริการที่โดดเด่นยังรวมถึงบคลลากรบุคลากรและทีมงาน อันเป็นหัวใจสำคัญขององค์กรสปา รวมถึงการพัฒนาการบุคลากรที่มีส่วนสำคัญในกิจการสปา โดยตำแหน่งแต่ละท่านมีดังนี้

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสปา (โภชนบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสปา (วารีบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสปา (สุคนธบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสปา (หัตถบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสัปปายะ (โภชนบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสัปปายะ (วารีบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสัปปายะ (สุคนธบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม ไทยสัปปายะ (หัตถบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม สปาตะวันตก (โภชนบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม สปาตะวันตก (วารีบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม สปาตะวันตก (สุคนธบำบัด)

นักส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวม สปาตะวันตก (หัตถบำบัด)

การแพทย์แผนไทย ประเภทการนวดไทย

พนักงานนวดไทย

พนักงานต้อนรับส่วนหน้า

และอื่น ๆ 

 

*ตามคำนิยามของคณะอนุกรรมการมาตรฐานฝีมือแรงงาน สาขาสถานบริการส่งเสริมสุขภาพ กระทรวงแรงงาน