รู้จักประเภทของสปา

 

ประเภทของสปา

 การแบ่งประเภทสปา มีการแบ่งประเภทตามคำนิยามขององค์กรสำคัญ 3 องค์กร ดังได้กล่าวมาแล้วเบื้องต้น คือ

1.       การแบ่งประเภทสปา ตามลักษณะกิจการและสถานที่ตั้ง โดยองค์กรสปาระหว่างประเทศ*

2.       การแบ่งประเภทสปา ตามกฎหมายไทย โดยกระทรวงสาธารณสุข

3.       การแบ่งประเภทสปา ตามองค์ความรู้ โดยกระทรวงแรงงาน

 ในโอกาสนี้ จะกล่าวถึงการแบ่งประเภทสปาโดยองค์กรของไทย ซึ่งมีความแตกต่างจากการแบ่งประเภทแรก

 

1.  การแบ่งประเภทสปาในทางกฎหมายไทย โดยกระทรวงสาธารณสุข

ซึ่งตราเป็นพระราชบัญญัติสถานบริการ แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2546 กำหนดรูปแบบของธุรกิจประเภทสปาไว้ 3 ประเภท ดังนี้ 

1. กิจการ สปาเพื่อสุขภาพ

2. กิจการ นวดเพื่อสุขภาพ

3. กิจการ นวดเพื่อเสริมสวย 

โดย กิจการสปาเพื่อสุขภาพ หมายถึง การประกอบกิจการที่ให้การดูแลแลเสริมสร้างสุขภาพ โดยประกอบไปด้วยบริการหลัก และบริการเสริม ประเภทต่าง ๆ

บริการหลัก ประกอบด้วย การนวดเพื่อสุขภาพ และการใช้น้ำเพื่อสุขภาพ

บริการเสริม หมายถึง กิจกรรมต่าง ๆ ที่ควรจัดให้มีอยู่ในเมนู เพื่อเป็นการดึงดูดให้ลูกค้าสนใจให้มาใช้บริการบ่อยขึ้น และมีความหลากหลายในสปามากขึ้น

     ตัวอย่างของกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ การทำสมาธิและโยคะ การอบเพื่อสุขภาพ การแพทย์ทางเลือก การโภชนบำบัดและการควบคุมอาหาร 

 

2. การแบ่งประเภทสปา ตามองค์ความรู้ โดยคณะอนุกรรมการมาตรฐานฝีมือแรงงาน สาขาสถานบริการส่งเสริมสุขภาพ กระทรวงแรงงาน

ได้จำแนกสปาตามองค์ความรู้ที่มาประยุกต์ใช้ เป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
 

2.1       สปาแบบตะวันตก (Western Spa) หรือ สปาตะวันตก

2.2       ไทยสบาย หรือ ไทยสัปปายะ (Thai Spaya)

2.3       ไทยสปา (Thai Spa) 
 

โดยแต่ละประเภทแบ่งการบริการเป็น 4 สาขา คือ

1. หัตถบำบัด
2. วารีบำนัด
3. สุคนธบำบัด
4. โภชนบำบัด 

ซึ่งแต่ละประเภทมีองค์ประกอบมาตรฐานการบริการที่แตกต่างกันโดยพิจารณาตามลักษณะเฉพาะของประเภทนั้น ๆ เช่น สปาตะวันตก สาขาหัตถบำบัด สปาไทย สาขาหัตถบำบัด มีองค์ประกอบมาตรฐานการบริการต่างกัน 

 

โดยในความหมายของแต่ละประเภทอาจกล่าวโดยย่อได้ ดังนี้

2.1       สปาแบบตะวันตก (Western Spa) หรือ สปาตะวันตก

เป็นสถานที่ที่ให้บริการสุขภาพด้วยน้ำเป็นหลัก โดยมาตรฐานการให้บริการแนวเดียวกับประเทศในแถบทวีปฝั่งตะวันตก

2.2       ไทยสบาย หรือ ไทยสัปปายะ (Thai Spaya)

เป็นสถานที่ที่ให้บริการสุขภาพองค์รวมแบบไทยเน้นการอบสมุนไพร การใช้ลูกประคบ และการนวดไทย

คำว่า “สบาย” มาจากคำภาษาบาลีว่า สัปปายะ ซึ่งแปลว่าสถานหรือบุคคลซึ่งเป็นที่สหายเหมาะกัน เกื้อกูลหรือเอื้ออำนวย โดยเฉพาะที่ช่วยเกื้อกูลแก่การบำเพ็ญและประคับประคอง รักษาสมาธิ

2.3       ไทยสปา หรือสปาไทย (Thai Spa) 

มีลักษณะการให้บริการคล้ายกับสปาแบบตะวันตก แต่มีการประยุกต์ภูมิปัญญาทางตะวันออกและภูมิปัญญาไทยเข้าสู่การบริการในสถานที่เดียวกัน

*หมายเหตุ : องค์กรสปาระหว่างประเทศ (International Spa Association: ISPAEurope) จัดตั้งขึ้นเพื่อเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจ และให้ข้อมูลเกี่ยวกับกิจกรรมสปา